نقش نور در عکاسی
عکاسی هنر نور است. این کلمه که ریشهای یونانی دارد، از دوبخش Phōtós به معنی نور و gráphō به معنی طراحی کردن گرفته شده است که در یک کلمه به معنی به تصویر کشیدن نور است. برای تاکید بر نقش نور در عکاسی، دنیل بستر، Daniel Bester، عکاس هنرهای زیبا و فیلمساز برتر در زمینه به تصویر کشیدن دنیای آفریقای جنوبی، نیز باور دارد:
«سایه بخش جدانشدنی از نور است و گویی در لبه نور زندگی می‌کند. سایه مکمل نور بوده و احساس و تخیل را برمی‌انگیزد و اشیای معمولی را به سوژه‌هایی خارق‌العاده تبدیل می‌کند.»
دنیل بستر
بنابراین، می‌توان گفت اهمیت نورپردازی در عکاسی به حدی است که هر کس حتی بدون تخصص عکاسی که تلاش می‌کند تا به قصد عکس گرفتن، گوشی یا دوربینی را در دست بگیرد باید با این مقوله آشنا باشد. مهمترین بخش عکاسی درک نور، تقسیم آن، تشخیص جهت نور، میزان پاشش نور و نحوه کنترل آن است تا بتوانید به کمک آن‌ها لحظه را در عکس حبس کنید و برای قرن‌ها آن را برای آیندگان به تصویر بکشید. موضوعی که در آموزش عکاسی مبتدی به تفصیل به آن اشاره می‌شود تا به عنوان تازه کار به درک عمیقی از نورپردازی برسید و بتوانید تبدیل به عکاسی ماهر شوید.
نحوه استفاده از نور می‌تواند با ایجاد کنتراست، سایه و هایلایت به عکسی که ثبت کردید عمق و معنا بدهد. به‌طور مثال، نورپردازی جانبی، سایه‌هایی جذاب ایجاد می‌کند. درحالی‌که، نور پس زمینه درخششی ملایم به تصویر می‌دهد که نشان می‌دهد جهت نور تا چه حد بر تصویر تاثیرگذار است.
اصول اولیه نورپردازی در عکاسی
اگرچه که نورپردازی المان مهمی در عکاسی است. اما، مملو از چالش‌هایی است که دست‌وپنجه نرم کردن با آن‌ها به تجربه، صبر و آگاهی کافی از اصول اولیه نورپردازی در عکاسی احتیاج دارد. گاهی نور ممکن است خیلی تند، خیلی روشن یا خیلی مستقیم به نظر برسد و به همین جهت، سایه‌های ناخواسته، کنتراست یا هایلایت‌هایی روی تصویر ایجاد شود که باعث شود نتیجه کار مطلوب نبوده و تصویر خوبی ثبت نشود.
برای کنترل نور و جلوگیری از این مشکلات باید انواع نورپردازی در عکاسی را بشناسید. کاربرد و جایگاه ابزارهای مختلف مانند استفاده از منبع نور را بدانید. بهتر است بدانید که برای سوژه‌های مختلف در فضای مختلف چه مقدار نور احتیاج دارید تا بتوانید عکسی مناسب با میزان نور موجود در فضا بگیرید. به‌طور مثال، نورپردازی در عکاسی فضای باز با توجه به نور طبیعی محیط نسبت به نورپردازی عکاسی در خانه که ورود نور طبیعی کمتر است و فضا بسته است متفاوت است.
نکته دیگری که یک عکاس باید با آن آشنا باشد، آشنایی با مواردی مثل برنامه ادیت عکس برای کامپیوتر، اصطلاحات عکاسی همچون سافت باکس (Softbox) و دیفیوزر (Diffuser) برای ایجاد تعادل در نور، چتر (Umbrella)،بشقاب زیبایی (Beauty Dish) که در صنعت مد و عکاسی پرتره کاربرد دارد و غیره است. اشراف به نورپردازی سبک‌های مختلف نیز عامل از اصول نورپردازی است که باید به آن آگاه بود.
انواع نورپردازی
انواع نورپردازی در عکاسی به دو دسته مهم نورپردازی طبیعی و نورپردازی مصنوعی تقسیم‌بندی می‌شود. نور طبیعی می‌تواند بهترین دوست و بدترین دشمن شما باشد. یا به کمک آن بهترین اثر هنری خود را ثبت کنید و در بدترین شرایط، عکسی تولید کند که حتی با ادیت هم نتوان آن را بهبود بخشید. نور مصنوعی نوری کنترل شده است که دست عکاس را برای خلق اثری هنری باز می‌گذارد و در نوع خود معایبی نیز دارد که در ادامه هر دو را به صورت مجزا بررسی خواهیم کرد. پیشنهاد می‌کنیم برای درک عمیق‌تر و تمرین عملی این موارد و موارد دیگر در عکاسی، حتما به دوره های آموزشی ما در استودیو مربع مشکی سر بزنید.
نورپردازی طبیعی
نور طبیعی که از ماه و خورشید و نه از فلش دوربین یا نورافکن به وجود می‌آید می‌تواند حال و هوا و شخصیت عکس را تغییر دهد. تاجایی که حتی می‌توان گفت تاثیر نور طبیعی بر عکس گاهی از سوژه عکاسی نیز مهم‌تر است. به همین جهت، نور طبیعی المان بسیار مهمی در عکسبرداری به حساب می‌آید. البته، این نکته را نیز باید در نظر گرفت که به طور کلی، نور طبیعی در عکاسی حتی به نور لامپ یا چراغ‌های خیابان در عکاسی خیابانی نیز گفته می‌شود. در واقع نور طبیعی به نور فضای عکاسی گفته می‌شود که عکاس به کمک تجهیزاتش آن را ایجاد نکرده است و بخشی از فضا است. اما، نحوه استفاده از نور طبیعی در نورپردازی در عکاسی چگونه است؟
در نورپردازی طبیعی، زمان عکاسی به اندازه نحوه تنظیمات دوربین و ترکیب‌بندی در عکاسی، اهمیت دارد. اینکه در ساعت‌های طلایی یا ساعت‌های مناسب در روز عکس بگیرید برکیفیت عکس شما اثر می‌گذارد. این زمان دقایقی بعد از طلوع خورشید و همچنین دقایقی قبل از غروب آن است. زمان دیگر که به زمان آبی مشهور است، زمان فلق خورشیدی است. یعنی دقیقا 20 دقیقه قبل و بعد از غروب خورشید است که خورشید دقیقا زیر خط افق قرار دارد و آسمان را نوری آبی سرد به همراه نور مصنوعی شهر فرا گرفته است.
عکاسی در ظهر درست زمانی که خورشید دقیقا بالای آسمان است نیز وقتی دیگر برای عکاسی است که سایه‌هایی به شدت تیز و شدید ایجاد می‌کند. در این شرایط نحوه عکس گرفتن علاوه بر زمان عکاسی نقش مهمی بر کیفیت نور در عکس دارد. اینکه بدانید در چه حالتی از نورپردازی جلو، نورپردازی جانبی یا نورپردازی پس زمینه استفاده کنید، مهم است. اگر به دنبال عکاسی در هر شرایط آب و هوایی هستید و عاشق سفر، عکاسی با نورپردازی طبیعی برای شما ساخته شده است.
نورپردازی مصنوعی
نورپردازی مصنوعی به نوری گفته می‌شود که معمولا به کمک تجهیزات عکاسی و به کمک برق و تکنولوژی مانند لایت باکس، فلش و مانند آن تولید می‌شود. البته، تعریف دیگری نیز برای نورپردازی مصنوعی وجود دارد که می‌گوید هر نوری که نور طبیعی را از بین ببرد مصنوعی نامیده می‌شود. نور مصنوعی قابل کنترل است. به همین جهت، نورپردازی مصنوعی می‌تواند تاثیر نوسان نور طبیعی به دلیل شرایط آب و هوایی را جبران کرده و همیشه در دسترس باشد. کاربرد نور مصنوعی به این شرح است.
- اگر بودجه خرید تجهیزات عکاسی و نورپردازی در عکاسی را دارید، نورپردازی مصنوعی گزینه خوبی برای شما است.
- اگر دوست دارید در هر زمان و بدون محدودیت حتی به صورت نورپردازی در عکاسی فضای باز عکس بگیرید، این روش مناسب است.
- اگر به عکاسی پرتره یا عکاسی صنعتی علاقه دارید، عکاسی با نورپردازی مصنوعی برای شما ساخته شده است.
معرفی تجهیزات نورپردازی برای عکاسی حرفه‌ای
برای عکاسی با نورپردازی حرفه‌ای باید بتوانید تجهیزات مناسب و حرفه‌ای در این زمینه را تهیه کنید تا بتوانید به مرحله درآمدزایی و جذب مشتری برسید. تجهیزات نورپردازی حرفه‌ای متعددی در بازار وجود دارند اما شما برای عکاسی حرفه‌ای، می‌توانید فلاش استودیویی، سافت باکس، استریپ باکس، رفلکتور، انواع چترها، فلاش رینگ، اکتاباکس، خیمه نور و غیره را تهیه کنید.
در کنار تجهیزات فیزیکی باید بتوانید نرم‌افزارهای مخصوص ادیت عکس را برای اصلاح نور تصاویر یاد گرفته و با تقویت سیستم خود بتوانید به صورت حرفه‌ای در این زمینه فعالیت داشته باشید.
تکنیک‌های نورپردازی در عکاسی
اگرچه که عکاسی بدون نور ممکن نیست. اما باید توجه داشت وجود نور طبیعی یا مصنوعی در عکس،به خودی خود باعث نمی‌شود که عکس، حرفه‌ای تلقی شود! بلکه، استفاده درست از نور و در جایگاه مناسب است که تاثیر نور بر عکس را مشخص می‌کند.
انواع مختلفی از عکاسی وجود دارند که هر کدام نیازمند تکنیک‌های مختلف در نورپردازی و جنبه‌های دیگر عکاسی هستند. اما ما در اینجا سعی کردیم که چند مورد از سبک های پرطرفدار عکاسی را از نظر تکنیک های نورپردازی بررسی کنیم:
نورپردازی در عکاسی پرتره
عکاسی پرتره با گسترش شبکه‌های اجتماعی و تولید محتوا توسط اینفلوئنسرها به یکی از پرطرفدرترین محصولات عکاسی تبدیل شده است. در این شیوه از عکاسی، نورپردازی به روش خاصی باید انجام شود. ابتدا باید بدانید که انواع نورپردازی در عکاسی پرتره به شیوه یک طرفه، حلقه‌ای، رامبراند و پروانه‌ای انجام می‌شود.
اگر به دنبال سفارش عکاسی پرتره هستید با دقت داشته باشید که، تعرفه عکاسی پرتره با توجه به نوع نورپردازی و دستمزد عکاس متغیر خواهد بود. در این زمینه می‌توان به نورپردازی در عکاسی مدلینگ نیز اشاره کرد که در عین پیچیدگی بسیار لذت بخش است و درآمد بسیار زیادی دارد.
نورپردازی در عکاسی صنعتی
عکاسی صنعتی شاخه‌ای از عکاسی است که رسالت آن نشان دادن محصولات مختلف صنعتی، تجاری، خانگی و مانند آن است. می‌توان گفت یکی از سخت‌ترین انواع نورپردازی در عکاسی، نورپردازی در عکاسی صنعتی است. چرا که، هر مصحول، میزان متفاوتی از نور را بازتاب می‌دهد که تنظیم آن با شرایط سوژه ممکن است کمی کار را دشوارتر کرده و مدیریت و کنترل آن را با چالش روبرو کند.
مهم ترین نکته در عکاسی صنعتی این است که شما طوری نور پردازی را انجام دهید که ویژگی‌های محصول در عکس مشخص باشد. مثل سرد بودن، گرم بودن، زبر بودن، مات بودن، براق بودن و غیره.
اجسامی مانند شیشه، بطری، جواهرات مختلف به دلیل صیقلی بودن ممکن است تصویر شما به همراه دوربین را یا حتی لوکیشنی که در آن عکاسی می‌شود را نیز نشان دهد که برای جلوگیری از این اتفاق باید با مهارت خود عکس را از زاویه‌ای بگیرید که این بازتاب اتفاق نیفتد. برای سفارش عکاسی تبلیغاتی می‌توانید با توجه به تعرفه و مهارت عکاس فرد مناسبی را انتخاب کنید.
نورپردازی در عکاسی طلا و جواهر
مهمترین نکته در عکاسی از طلا و جواهر، نشان دادن براق بودن سطح آن با استفاده از نورپردازی درست است. اگر نورپردازی به گونه ای باشد که سطح براق و صیقلی زیورآلات را به خوبی به تصویر بکشد، در کنار انتخاب پس زمینه مناسب، می‌توان عکس دیدنی و بی نقص خلق کرد.
به مثال زیر توجه کنید. در این مثال با چهار شاخه نور از انگشتر عکاسی شده است. همچنین تاثیر هر کدام از این 4 شاخه نور نیز به تنهایی بررسی شده است.
خلاقیت در نورپردازی عکاسی!
یکی از فوت و فن‌های عکاسی توجه به نورپردازی درست و انتخاب زاویه عکاسی است. دستکاری نور با توجه به حرکت دادن سوژه‌ها می‌تواند تصویری دراماتیک و خلاقانه به وجود بیاورد. تسلط به انواع نورپردازی در عکاسی خود به شما این آزادی عمل را می‌دهد تا بتوانید با توجه به شرایط سوژه و نوع نور، عکسی خارق‌العاده بگیرید.
چند نمونه از نورپردازی‌های خلاقانه در عکاسی:
